Fundacja a Podatki: Kompleksowy Przewodnik po Obowiązkach i Zwolnieniach

Podstawowe Obowiązki Podatkowe Fundacji i Zwolnienia

Fundacja, jako odrębny byt prawny, podlega ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Musi płacić podatki od uzyskanych dochodów. Jednocześnie może korzystać z licznych zwolnień podatkowych. Dotyczy to zwłaszcza dochodów przeznaczonych na realizację celów statutowych. Dlatego ważne jest dokładne poznanie przepisów. Fundacja prowadząca działalność statutową powinna monitorować swoje finanse. Opodatkowanie fundacji wymaga świadomego zarządzania. Ustawa o CIT-reguluje-opodatkowanie fundacji w Polsce. Fundacja może skorzystać ze zwolnienia podatkowego wynikającego z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dotyczy to dochodów przeznaczonych na cele statutowe. Wymienione cele to działalność naukowa, oświatowa, kulturalna. Obejmuje również ochronę zdrowia, dobroczynność, ochronę środowiska. Zwolnienie dotyczy części dochodów fundacji. Przeznaczenie na te cele jest kluczowe. Fundacja 1% to przykład organizacji. Ona korzysta z tego typu wsparcia. Działalność naukowa czy oświatowa są wolne od podatku. Działalność ochrony środowiska również podlega zwolnieniu. Fundacja powinna skrupulatnie dokumentować wydatki. Dochody fundacji-są wolne od-podatku CIT, jeśli spełniają te kryteria. Organizacja pożytku publicznego-korzysta z-1% podatku, co jest istotnym wsparciem. Fundacja, jako organizacja non-profit, może stać się Fundacją 1%. Fundacja może skorzystać ze zwolnienia z VAT do kwoty 200 000 zł netto. Dotyczy to przychodów ze sprzedaży opodatkowanej. Przekroczenie tego limitu oznacza obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT. Podatek od darowizn fundacja również reguluje ustawa. Nabycie pieniędzy lub innych rzeczy ruchomych. Prawa majątkowe w drodze spadku, zapisu lub darowizny. Te transakcje są wolne od podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 16 ustawy o fundacjach. Nabycie darowizny-jest wolne od-podatku.

Dochody organizacji pożytku publicznego, o których mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – w części przeznaczonej na działalność statutową, z wyłączeniem działalności gospodarczej (…), są wolne od podatku. – Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, Art. 17.1. 6c

Nabycie przez fundację w drodze spadku, zapisu lub darowizny pieniędzy lub innych rzeczy ruchomych albo praw majątkowych jest wolne od podatku od spadków i darowizn. – Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, art. 16

Kluczowe warunki zwolnień podatkowych obejmują:

• Przeznaczaj dochody na cele statutowe zgodnie z aktem założycielskim.
• Zapewnij zgodność działalności z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych.
• Prowadź rzetelną dokumentację finansową.
• Zachowaj status organizacji pożytku publicznego, jeśli ubiegasz się o 1% podatku.
• Nie przekraczaj limitu 200 000 zł netto dla zwolnienia z VAT.

Fundacja-musi realizować-cele statutowe. Podatki (CIT) posiadają atrybut Zwolnienie CIT.

Rodzaj Dochodu	Status Opodatkowania	Podstawa Prawna
Dochody z działalności statutowej	Zwolnione	Art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o CIT
Dochody z działalności gospodarczej	Opodatkowane (19%)	Ogólne zasady Ustawy o CIT
Darowizny pieniężne	Zwolnione	Art. 16 Ustawy o fundacjach
Dywidendy	Zwolnione (po oświadczeniu)	Art. 26 ust. 1a Ustawy o CIT
Sprzedaż majątku	Opodatkowane lub zwolnione	Zależnie od celu i przeznaczenia dochodu

Niewykorzystanie dochodów na zadeklarowane cele statutowe wiąże się z koniecznością korekty deklaracji i uregulowania zaległości podatkowej z odsetkami. Konieczne jest prowadzenie rzetelnej dokumentacji. Służy ona celom dowodowym przed organami skarbowymi.

Fundacja Rodzinna a Podatki: Zmiany i Specyfika Opodatkowania od 2026 Roku

Fundacje rodzinne zyskały popularność jako narzędzie sukcesji i ochrony majątku od maja 2023 r. Oferują one oddzielenie spraw biznesowych od prywatnych. Zapewniają ciągłość zarządzania oraz uporządkowane dziedziczenie. Fundacje rodzinne korzystają ze zwolnienia podmiotowego od podatku dochodowego. Dotyczy to bieżących dochodów. Podatek CIT (15%) pojawia się dopiero przy wypłatach do beneficjentów. Fundacja rodzinna-chroni-majątek skutecznie. Od 1 stycznia 2026 r. wprowadzono tzw. lock-up. Jest to trzyletnia blokada sprzedaży aktywów. Dotyczy ona aktywów wniesionych do fundacji po 31.12.2025 r. Zbycie przed upływem 36 miesięcy spowoduje opodatkowanie 19% CIT. Można ten podatek odliczyć od 15% CIT pobieranego przy wypłatach. Zmiany obejmują również opodatkowanie najmu. Zwolnienie dotyczy tylko długoterminowego najmu mieszkalnego. Musi być on na własne potrzeby osób fizycznych. Najem krótkoterminowy lub komercyjny będzie opodatkowany 19% CIT. Lock-up-wprowadza-ograniczenia dla zarządzania aktywami. Działalność gospodarcza (najem) ma swój specyficzny typ: Najem długoterminowy mieszkaniowy. Katalog „ukrytych zysków” został rozszerzony. Obejmuje on umorzone, przedawnione lub nieściągalne pożyczki. Dotyczy to pożyczek udzielonych fundatorom, beneficjentom lub podmiotom powiązanym. Fundacje rodzinne będą objęte przepisami o zagranicznych jednostkach kontrolowanych (CFC). Zastosowanie znajdzie również exit tax. Stanie się tak w przypadku przeniesienia majątku lub rezydencji podatkowej poza Polskę. Fundacja rodzinna-podlega-CFC. Celem zmian jest, aby fundacja rodzinna służyła długoterminowemu zarządzaniu majątkiem i sukcesji. Nie jest ona narzędziem krótkoterminowej optymalizacji podatkowej. Fundacja rodzinna nadal pozostaje atrakcyjnym narzędziem. Wymaga jednak dłuższego horyzontu inwestycyjnego. Konieczna jest też przemyślana struktura. Zmiany podatkowe-wpływają na-strategie inwestycyjne. Beneficjent-otrzymuje-świadczenia zgodnie z nowymi zasadami. Fundacja rodzinna jest narzędziem sukcesji. Lock-up jest atrybutem tego narzędzia. Brak świadomej adaptacji do nowych przepisów może prowadzić do nieoczekiwanych obciążeń podatkowych dla fundacji rodzinnych i ich beneficjentów. Kluczowe działania adaptacyjne dla fundacji rodzinnych:

1. Mapuj aktywa, oddzielając wniesione od rynkowo nabytych.
2. Przeprojektuj portfel najmu, preferując długoterminowy najem mieszkaniowy.
3. Przejrzyj wehikuły inwestycyjne pod kątem ich charakteru (pasywne/operacyjne).
4. Analizuj struktury z zagranicznymi podmiotami pod kątem przepisów CFC.
5. Wdroż procedury monitorowania pożyczek, aby uniknąć kwalifikacji jako „ukryte zyski”.
6. Zaplanuj model wypłat do beneficjentów, efektywnie odliczając zapłacony CIT.
7. Dostosuj procedury księgowe i kontrolne dla fundacja rodzinna księgowość.

Obszar	Zasady do 31.12.2025	Zasady od 01.01.2026
CIT od bieżących dochodów	0%	0%
CIT od wypłat dla beneficjentów	15%	15%
Sprzedaż aktywów wniesionych	0%	19% (jeśli lock-up naruszony)
Opodatkowanie najmu	0% (dla dział. dozwolonej)	19% (najem komercyjny/krótkoterminowy)
Ukryte zyski	15%	15% (rozszerzony katalog)

Źródłem tych zmian jest Projekt ustawy UD293, opublikowany przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. Komunikat Ministerstwa Finansów z 1 października 2025 roku potwierdził przyjęcie projektu. Celem jest uszczelnienie systemu podatkowego fundacji rodzinnych. Wykres przedstawia zmiany w stawkach podatku CIT dla fundacji rodzinnych w latach 2025 i 2026, uwzględniając bieżące dochody, wypłaty, sprzedaż aktywów oraz najem komercyjny.

Rejestracja, Koszty Administracyjne i Skuteczna Optymalizacja Podatkowa dla Fundacji

Założenie fundacji wiąże się z pewnymi kosztami administracyjnymi. Należy je uwzględnić w budżecie. Opłata za zarejestrowanie fundacji w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) wynosi 250 zł. Jeśli fundacja posiada nieruchomość, należy doliczyć 200 zł opłaty za wpis fundacji do księgi wieczystej. Fundacja siepomaga krs przechodzi podobny proces rejestracji. Te koszty są stałe. Jeśli fundacja będzie prowadzić działalność gospodarczą, poniesie dodatkowe opłaty. Wpis do rejestru przedsiębiorców kosztuje 500 zł. Opłata za zmiany w KRS wynosi 150 zł. Aktualizacja danych jest bardzo ważna. Zapewnia ona zgodność z przepisami. Brak aktualizacji może prowadzić do problemów. KRS-pobiera-opłaty za te czynności. Brak szybkiej aktualizacji danych w KRS po zmianach może prowadzić do problemów prawnych i administracyjnych. Przekazanie majątku na fundusz założycielski fundacji odbywa się często jako darowizna. Dotyczy to na przykład nieruchomości. Umowa nieodpłatnego przeniesienia własności majątku jest wolna od podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Warunkiem jest, aby majątek był wolny od długów i obciążeń. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt d ustawy o PCC. Darowizna-może być-wolna od PCC. Należy dokładnie sprawdzić stan prawny nieruchomości przed jej przyjęciem jako darowizny, aby uniknąć opodatkowania PCC. Praktyczne sugestie optymalizacji podatkowej:

• Dokładnie dokumentuj wszystkie wydatki związane z celami statutowymi.
• Zawsze składaj oświadczenie płatnikowi o przeznaczeniu dochodów z dywidend na cele statutowe.
• Prowadź szczegółową dokumentację wszystkich darowizn. Dotyczy to zwłaszcza tych powyżej 2 000 zł.
• Upewnij się, że cele statutowe są jasno określone i zgodne z ustawą o CIT.
• Rozważ wykorzystanie statusu organizacji pożytku publicznego (OPP) dla fundacja 1%.
• Planuj budżet fundacji z uwzględnieniem wszystkich opłat administracyjnych.

Fundacja-zarządza-finansami efektywnie. Rejestracja-wymaga-opłat. Fundacja-może pozyskiwać-1% podatku. Majątek-jest przenoszony-darowizną. Koszty prowadzenia działalności (opłaty sądowe) obejmują Opłatę za wpis do KRS. Źródła finansowania (darowizny) to również 1% podatku.

Rodzaj Opłaty	Kwota	Uwagi
Rejestracja w KRS	250 zł	Opłata stała za wpis do rejestru fundacji
Wpis do rejestru przedsiębiorców	500 zł	Dodatkowa opłata, jeśli fundacja prowadzi działalność gospodarczą
Zmiany w KRS	150 zł	Opłata za każdą zmianę wpisu
Wpis do księgi wieczystej	200 zł	Jeśli fundacja posiada nieruchomość

Opłaty rejestracyjne i administracyjne fundacji są stałe. Regulują je odpowiednie ustawy. Ich wysokość nie zależy od wielkości czy majątku fundacji. Należy je uwzględnić w początkowym budżecie.